jan

Het Service Logistics Forum (SLF) staat deze periode in het teken van het thema ‘Green & Resilient’.  Daarvoor werd al eerder een innovatieblad geschreven over de carbon footprint waarin onder andere werd beschreven dat de service logistiek de footprint verminderd kan worden door het aanpakken van bestellingen bij leveranciers. Maar hoe kun je hier invloed op uitoefenen via de bestelparameters? Welke strategieën zijn daarbij te volgen en als belangrijkste: “hoe zorg ik nog steeds voor zo laag mogelijke kosten”. In dit artikel bespreken we een methode om het aantal bestellingen te beïnvloeden met een nieuwe hoogte van de bestelhoeveelheid, de ‘groene’ EOQ.

Kosten van de orderhoeveelheid
In de bepaling van de orderhoeveelheid maken we een afweging tussen twee type kosten.

➢ Voorraadkosten
De kosten van het aanhouden van voorraad zorgt ervoor dat we minder grote bestellingen willen plaatsen. De voorraadkosten bestaan uit drie verschillende onderdelen:

• Ruimte
  Dit gaat over opslagkosten. Hoeveel kost het om het magazijn draaiende te houden en daarin dus een onderdeel op voorraad te leggen. Daarbij moeten alle kosten van het magazijn meegenomen worden, dus niet alleen de ‘huur’ van het magazijn maar ook de kosten van het magazijnpersoneel.
• Rente
  De rente is momenteel vrij laag, maar we kunnen dit aspect ook vertalen naar ‘cashflow’. Aangekochte voorraad is namelijk geld op de balans dat niet uitgegeven kan worden. Voor een spare parts assortiment is het gezond dat onderdelen gemiddeld maximaal een half jaar in het magazijn liggen voordat ze worden uitgegeven.
• Risico
  Als laatste is er nog het risico aspect, het meest relevant voor de service logistiek. Door de onzekerheid in de vraag en onderhoudsprojecten komt het vaak voor dat artikelen niet meer nodig zijn of incourant worden. Onderdelen worden in dat geval verschroot, met kapitaal vernietiging als resultaat. Het risico op incourantie is voor snel of vaak bewegende artikelen kleiner dan voor langzaamlopers.

➢ Orderkosten
De kosten van het plaatsen van een order hebben juist weer een vergrotend effect op de bestelhoeveelheid. Wanneer orderkosten hoog zijn, wil men graag minder vaak bestellen. Om dezelfde voorraadbeschikbaarheid te garanderen moeten we hogere bestellingen plaatsen. Orderkosten bestaan uiteraard grotendeels uit de transportkosten van een bestelling, maar ook in de interne afhandeling worden kosten gemaakt.

• Het magazijn moet de order ontvangen, controleren en opbergen.
• Finance beoordeelt de factuur.
• Planning beoordeelt het besteladvies, plaatst de order en monitort dit.

Door al deze onderdelen komen veel bedrijven al snel op een orderkosten niveau van rond de 75-100 euro per order. Dit kan uiteraard verschillen per type product. Orderkosten voor een relatief duur artikel zijn hoger dan voor goedkopere artikelen – al is het maar omdat het verwervingsproces voor duurdere artikelen veel meer aandacht vraagt van inkopers.

Een groenere bestelmethode
Hoe zorgen we er nu voor dat we onze bestelmethode groener kunnen maken, zonder dat de kosten uit de pan rijzen? Het voorstel is om te sleutelen aan de formule van de economische orderhoeveelheid.

Een ‘groenere’ EOQ
Een veelgebruikte orderhoeveelheid methode is de EOQ formule (Economic Order Quantity). Hiermee berekenen we de optimale balans tussen de orderkosten en de voorraadkosten. Ter opfrissing van het geheugen staat hieronder deze bekende formule weergegeven. Bovenin de gemiddelde kosten van één order (K), hoe hoger deze kosten hoe groter de EOQ wordt. Onderin zien we de voorraadkosten (H). Deze zorgen ervoor dat de EOQ verkleint.

Wanneer we de orderkosten van een individuele regel verhogen, heeft dit effect op hoe vaak we gaan bestellen. Immers, hoe hoger de kosten, hoe minder vaak we een bestelling plaatsen. In onderstaand voorbeeld voegen we een kostenelement toe aan de orderkosten voor het ‘groener’-effect.

Het definiëren van deze ‘groen’-kosten kan op verschillende manieren. Het makkelijkste is om gebruik te maken van een vaste penalty waarde per order. Reken je momenteel met €100 per order als orderkosten, verhoog deze dan met een extra penalty waarde van €100. Op deze manier zorg je ervoor dat de EOQ formule een hogere bestelhoeveelheid zal uitrekenen en daardoor minder vaak gaat bestellen.

Een zuivere methode is om gebruik te maken van de gemiddelde emissiekosten van de uitstoot van een transport. Stel, we bepalen een taks van €10 per kg CO² uitstoot aan emissie kosten (Ê) en weten ook per order de hoeveelheid kg CO² uitstoot (c). Dan kunnen we deze extra kostenpost van Êc toevoegen in onze EOQ formule.

Het groene optimaal
Een groene voorraadbeslissing hoeft dus niet perse geld te kosten. Met de juiste strategie is het nog steeds mogelijk een balans te vinden tussen de verschillende soorten kosten. Het hangt af van de huidige situatie, maar het verminderen van het aantal orderregels kan zelfs lijden tot minder (order-)kosten, en omdat deze orderkosten vaak worden onderschat kan dit nog onverwacht rendabel zijn. Kijk met een frisse blik naar de instellingen van je bestelmethode en misschien maak jij van het volgende besteladvies wel een GROENE ORDER.